10 kỹ năng của nhà báo để có cuộc phỏng vấn thành công

Bài viết "10 bí quyết để có một cuộc phỏng vấn thành công" của Gray-Grant được giới thiệu trên chuyên trang báo chí Journalism.Co.Uk của Anh. Infonet xin lược dịch và gửi đến bạn bài viết này. Phỏng vấn là một trong những kỹ năng làm báo quan yếu (ảnh: uanews.Org) Khi còn là một phóng viên, tôi đã phỏng vấn rất nhiều người, đó là phần công việc mà tôi yêu thích nhất trong thế cuộc làm báo. Sau đó tôi chuyển sang làm cho một tập đoàn truyền thông. Các cuộc phỏng vấn trở nên khó khăn và nhiều thách thức hơn nhưng tôi đã chóng vánh học được rằng kỹ năng phỏng vấn tốt sẽ giúp viết được những câu chuyện ráo một cách chóng vánh. Dưới đây là 10 bí quyết giúp bạn có được cuộc phỏng vấn thành công hơn. 1. Bảo đảm rằng bạn đang phỏng vấn đúng người Cuộc phỏng vấn chỉ có thể thành công nếu bạn tìm đúng người để phỏng vấn. Đừng lúc nào cũng chỉ biết nghe theo những hướng dẫn, giới thiệu của cấp trên mà hãy biết tìm ra những đối tượng phỏng vấn hay ho cho mình. Trong nhiều trường hợp, các cuộc phỏng vấn những “người quan trọng” chưa chắc đem lại hiệu quả bằng việc phỏng vấn những cá nhân thường ngày nhưng có liên tưởng trực tiếp và am hiểu thực tại về đề tại mà bạn đang thực hành. 2. Hãy bắt đầu bằng những câu hỏi dễ Không nên Diet moi bắt đầu cuộc phỏng vấn bằng những câu hỏi khó trả lời hay những câu hỏi quan trọng nhất mà bạn định hỏi. Hãy bắt đầu bằng những câu hỏi nhẹ nhàng và thân thiện, có thể bằng việc soát lại những thông báo về tên, chức danh của người bạn đang phỏng vấn hoặc những vấn đề chung chung để “rút ngắn khoảng cách” khi phỏng vấn. 3. Tạo sự đồng cảm Nên nhớ rằng bạn không phải là một con robot, nên chi, đừng quá cứng nhắc và máy móc. Giả thử nếu người được phỏng vấn nói về một điều gì đó ham thích, bạn hoàn toàn có thể hưởng ứng bằng việc thốt ra “hay quá”. Nếu họ nói điều gì rất sốc, bạn cũng thể bộc bạch “thật bất ngờ”… vv và vv. Đó là những hành vi rất “người”, nó sẽ khuyến khích người ta chia sẻ nhiều thêm với bạn thay vì chỉ ừ hữ, à ờ. 4. Nhắc lại những gì họ đã nói Hãy nhắc lại những gì họ đã nói mà bạn cho rằng là quan yếu. Tỉ dụ, bạn có thể hỏi lại rằng “Ông vừa nói rằng hành động này của công ty ABC là không thể chấp thuận được, đúng không ạ?”. Việc làm này có hai tác dụng. Thứ nhất, nó chứng tỏ rằng bạn đang lắng tai những gì họ đang đáp. Thứ hai, nó giúp bạn nhấn mạnh nội dung bạn muốn nêu bật lên trong bài phỏng vấn. Trong một số trường hợp, nó giúp “cứu cánh” cho bạn nếu bạn lỡ có nghe nhầm một chi tiết quan trọng nào đó. 5.Thật sự lắng nghe Một số người hỏi tôi rằng tôi có thường chuẩn bị đề cương câu hỏi trước mỗi cuộc phỏng vấn? Câu giải đáp là có. Tuy nhiên, không phải lúc nào tôi cũng chỉ châm bẩm theo sát đề cương ấy. Hãy lắng tai, hiểu và linh hoạt. Việc lên đề cương chỉ nên để Đảm bảo bạn sẽ thu thập đủ thông báo theo dự định. Trong quá trình phỏng vấn có thể nảy những chi tiết mới thích, hãy bám vào các chi tiết đó để khẩn hoang sâu hơn. Khi phỏng vấn, hãy nạm đưa ra câu hỏi sau có liên can đến những gì mà đối tượng vừa giải đáp ở câu hỏi trước. 6. Hãy để ý đến những câu chuyện bên lề, giai thoại hay tỉ dụ có can dự Những chi tiết này sẽ giúp cho bài viết của bạn đa chiều, sinh động và không bị khô cứng. Việc trích dẫn một giai thoại, một câu chuyện, ví dụ nhỏ trước khi bắt đầu vào nội dung chính luôn là một trong những cách viết rất nhẵn. (Ở Việt Nam, người đọc có thể dễ dàng nhận thấy phong cách viết này của nhà báo Đức Hoàng - FB “Hoàng Hối Hận”). 7. Hỏi về cảm nhận và quan điểm của người được phỏng vấn Đừng lo âu về việc liệu nó có làm ảnh hưởng đến tính khách quan và trung thực của nội dung mà bạn đang phản ánh hay không. Việc đưa những trích dẫn đánh giá, quan điểm hay cảm xúc các nhân với tiết chế vừa phải giúp câu chuyện của bạn thích và có hồn hơn đối với độc giả. Những câu hỏi như “bạn nghĩ gì về ABC?” hay “bạn cảm thấy như thế nào sau khi biết về XYZ” là những mẫu câu hỏi thông dụng trong trường hợp này. 8. Khéo chi tiết tham khảo chối từ việc dùng các thuật ngữ Rất nhiều người thường dùng các thuật ngữ đao to búa lớn hoặc khó hiểu để “đi vòng, đi tránh” trong việc đáp các câu hỏi phỏng vấn. Cũng có thể đó chỉ là một lề thói. Dù thế nào, bạn nên từ khước dùng thuật ngữ ngay trong lúc phỏng vấn. Bạn có thể nói nửa đùa nửa thật rằng “Tôi sợ rằng anh phải giải thích lại chỗ này giúp tôi vì tôi không thông thuộc lĩnh vực này lắm và các độc giả cũng vậy” … vv. Phóng viên nên ứng xử Khéo léo và hài hước trong trường hợp này để tránh làm người được phỏng vấn cảm thấy khó chịu. 9. Ghi lại những ý chính tốt hơn là thu thanh cuộc phỏng vấn Tôi thường không bao giờ thu thanh các cuộc phỏng vấn. “Bóc băng” là một công việc quá nặng nề đối với tôi. Tôi thích nhất là phỏng vấn qua điện thoại, đeo tai nghe và gõ lại những gì “đáng giá” trên máy tính. Đôi khi, kể cả đi phỏng vấn ở ngoài tôi cũng mang theo laptop và gõ trực tiếp nội dung phỏng vấn vào văn bản. 10. Biết rằng bạn sẽ có được câu bình luận hay nhất ở phút chung cuộc Vào những phút cuối cùng sau khi chấm dứt cuộc phỏng vấn, đừng vội làm gì ngay lúc đó, hãy đợi một vài phút, bạn có thể nảy ra một câu bình luận hay và đáng giá nhất cho cuộc phỏng vấn mà mình vừa thực hiện. Đây là kinh nghiệm cá nhân của tôi. Tôi cho rằng não của chúng ta có khả năng tổng quát và đưa ra đánh giá hay nhất ở thời khắc ngay khi chúng ta vừa chấm dứt cuộc trò chuyện và có một tí thời gian để nhìn lại. Daphne Gray-Grant từng có nhiều năm làm việc ở vị trí phóng viên và biên tập viên của nhiều nhật trình. Hiện, Daphne Gray-Grant đang là chủ bút của trang Publicationcoach.Com, một trang viết về các kỹ năng viết dành cho các nhà báo và người làm truyền thông. Lê Hương (lược dịch)